Uçarı Dışadönük Kişilikler

Bu yazımda, gerek iş yaşamında gerekse de sosyal yaşamda sık karşılaştığımız “uçarı dışadönük kişiler”den bahsedeceğim. Kişilik üzerine yapılan araştırmalarda; içedönük, dışadönük, uçarı içedönük(melankolik), uçarı dışadönük olmak üzere dört yapıdan bahsedilmektedir. Adlandırmalardan anlaşılacağı üzere “uçarı” olanlar pek makbul görülmüyor. Melankolik yapıları daha çok sanatçılarda görmekteyiz. Yoğun duygusallık ya da duygulardaki ani değişimler bize melankolik yapılarla ilgili ipuçları vermektedir. Bizim bu yazıda asıl ilgimizi çeken “uçarı dışadönük” kişilerdir. Bunlar nasıl tanınır ve bunlarla nasıl baş edilir?

Efendim, uçarı dışadönük kişilerin (sterotip) ortak bazı özellikleri vardır. Genel anlamda sesleri gür, konuşkan, toplantı ve özel davetlerde hemen ilk fark edilen kişilerden olmaktadırlar. Giyim kuşam açısından da bir üstünlükleri bulunur. Psikologların alanlarına girmeden ve aflarına sığınarak, bu kişilerin büyüklük (grandiyoz) hezeyanları taşıdığı da genel gözlemimizdir. Narsist yapılarla sanki çok geçişken bir özellik arz ederler. Sürekli dikkat çekmek istemeleri, kontrolü sürekli elde tutma istekleri narsistik çağrışımlar yaratmaktadır.

Uçarı dışadönük kişiler, yalnız kalma korkularını da taşımaktadırlar. Örnek verecek olursak; Sosyal medyada varlıklarını sürekli diri tutma temayülünde olan kişilerin büyük çoğunluğundan bu tarz ipuçları elde edilebilir. Rol çalma, başarıları sahiplenme, kendi fikirlerinden başkasına önem vermeme gibi olumsuz bazı özellikleri de taşıdıkları vakıadır. Neticede her konuda bir fikirleri bulunduğu gibi; her işin jokeri ama hiçbir işin uzmanı değillerdir. Bu yönleriyle daldan dala atladıkları, çabuk karar değiştirdikleri olur.

Konuşmaları gür ve hissedilir olan uçarı dışadönükler, çevrelerindeki kişileri taltif ederken bonkör davranabilirler. “Canım”, “cicim”, “tatlım”, “ciğerim”, “şekerim” vb. kulağa hoş gelen sıfatları sık kullanmaktadırlar. Sürekli konuşma hali önemli bir belirleyicidir. Bir dakikaya üç fıkra sığdırabilirler. Her sözünüzden farklı anlamlar çıkartarak espri konusu yapabilirler. Tokalaşırken, güç gösterisi yanında, kararlı ve havalı bir duruşları bulunur. Yürürken başları dik, alçak dağları yaratma sevdası içindedirler. Diğer önemli bir özellikleri de hafif müstehzi duruşlarıdır. Yani, sizi lalettayin bir şekilde dikkate aldıklarını hissettirirler. 

Flörtöz yapıları da olduğunu gözden kaçırmamak gerekir. Çevrelerinde bu yönleriyle dikkat çektiklerini söyleyebiliriz. Kolay küfredebilir, argoya meyillidirler. Dillerin kemiği olmadığı gibi, büyük gaflar gene bunlardan çıkar. Şaka yapmayı seven uçarı dışadönküler, güçlüye biat; güçsüze de baskı konusunda olumsuz davranışları sürdürebilirler. Kişilerin arkasından konuştukları, kulis faaliyetlerinde becerikli oldukları kuşku götürmez. Her nedense, gene suyun üzerine çıktıkları görülür. Bunun tek bir açıklaması bulunmaktadır: Yalancılık. Uçarı dışadönük kişilerin ekseriyetinin güvenilir olamadığı bilinmelidir. Dünyanın kendilerinin etrafında döndüğünü düşünerek, her faaliyetten nemalanmak gibi bir arzuları bulunduğu için yönetim kurullarında, siyasi oluşumlarda, sportif etkinliklerde ve cemiyet toplantılarında bu kişilerle sıklıkla karşılaşılabilir. Gösterişi sevmek, karizmatik görünmek, her konuda haklı olmak gibi belirgin özellikler taşımaktadırlar. Bir yerlere baş olmak, yönetmek bunlar için olmazsa olmazlardandır.

Bu kişilere verilebilecek en güçlü örnek, Adolf Hitler’den başkası değildir. Uçarı dışadönük kişiler, kendi sonlarını hazırladıkları gibi, taraftarlarının da sonunu getirebilmektedirler. O nedenle, yukarıda bahsi geçen özelliklerin baskın olduğu kişilere fazla güvenmemek, onları bir şeylerin başına getirmemek, onlara sorumluluk verirken titiz davranmak elzemdir.

Pek tabii ki, uçarı dışadönük kişiler arasından zararsızlar da çıkabilir. Sürekli iş değiştiren, her olaya atlayan, sürekli bir fikri olan, genelde giriştiği işleri yarım bırakan, kredi çeken, çevresini borç batağına sürükleyen kişilerin bir kısmında bu yapı bulunmaktadır (manik depresifleri hariç turruğumuzda). Zararları daha çok kendilerine olan bu uçarı yapılar, kendilerini belli etmektedir.

Bizim asıl sakınmamız gereken, yalana meyilli ve ilişkilerini yüzeysel yaşayan, çevresindeki insanları kendi çıkarları için kullanan, yapılan işleri itinayla bozan “pür” uçarı dışadönüklerdir.